การฉายรังสีรักษามะเร็งท่อน้ำดี

การฉายรังสีเป็นหนึ่งในวิธีการหลักที่ใช้ในการรักษามะเร็งท่อน้ำดี โดยใช้รังสีพลังงานสูงเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง การฉายรังสีสามารถใช้ได้ในหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับสภาพของผู้ป่วยและลักษณะของมะเร็ง

ประเภทของการฉายรังสี

1. การฉายรังสีภายนอก (External Beam Radiation Therapy – EBRT): การฉายรังสีภายนอกเป็นวิธีที่พบได้บ่อยที่สุดในการรักษามะเร็งท่อน้ำดี โดยใช้เครื่องมือที่ส่งรังสีไปยังตำแหน่งของเนื้องอกจากภายนอกร่างกาย การฉายรังสีภายนอกมักจะให้ในช่วงเวลาหลายสัปดาห์ โดยให้ผู้ป่วยมารับการฉายรังสีในแต่ละวัน
2. การฉายรังสีจากภายใน (Internal Radiation Therapy หรือ Brachytherapy): การฉายรังสีจากภายในเป็นวิธีที่ใช้การสอดใส่แหล่งรังสีเข้าไปในร่างกายใกล้กับตำแหน่งของเนื้องอก วิธีนี้สามารถให้ปริมาณรังสีสูงไปยังเนื้องอกโดยตรงโดยไม่ทำลายเนื้อเยื่อปกติมากเกินไป

วัตถุประสงค์ของการฉายรังสี

• ก่อนการผ่าตัด: การฉายรังสีก่อนการผ่าตัด (neoadjuvant radiation) ใช้เพื่อลดขนาดของเนื้องอก ทำให้การผ่าตัดเอาเนื้องอกออกได้ง่ายขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
• หลังการผ่าตัด: การฉายรังสีหลังการผ่าตัด (adjuvant radiation) ใช้เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่เหลืออยู่หลังจากการผ่าตัด ซึ่งอาจไม่สามารถมองเห็นหรือเอาออกได้ทั้งหมด
• การฉายรังสีแบบบรรเทาอาการ (Palliative Radiation): ในกรณีที่มะเร็งท่อน้ำดีอยู่ในระยะที่ไม่สามารถรักษาให้หายได้ การฉายรังสีแบบบรรเทาอาการใช้เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดหรืออาการอื่น ๆ ที่เกิดจากการแพร่กระจายของมะเร็ง

ผลข้างเคียงของการฉายรังสี

การฉายรังสีอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ ซึ่งผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยได้แก่:

• ความเหนื่อยล้า: ผู้ป่วยอาจรู้สึกเหนื่อยล้าหลังจากได้รับการฉายรังสี
• การระคายเคืองผิวหนัง: ผิวหนังบริเวณที่ได้รับการฉายรังสีอาจเกิดการระคายเคือง แดง หรือลอก
• ปัญหาทางเดินอาหาร: การฉายรังสีบริเวณช่องท้องอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสีย
• ผลข้างเคียงระยะยาว: ในบางกรณี การฉายรังสีอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงระยะยาว เช่น การเกิดพังผืดหรือแผลเป็นในเนื้อเยื่อบริเวณที่ได้รับการฉายรังสี