มะเร็งเต้านมกำเริบทำไมพบมากในกลุ่ม Luminal
Luminal Subtypes คืออะไร?
Luminal Subtypes เป็นชนิดของมะเร็งเต้านมที่มีการแสดงออกของ Estrogen receptor (ER) และ/หรือ Progesterone receptor (PR) หรือที่เรียกว่า HR-positive โดยมักตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาต้านฮอร์โมน เช่น
- Tamoxifen
- Aromatase inhibitors
การแบ่งชนิดย่อย
- Luminal A: ER+, PR+, HER2- และ Ki-67 ต่ำ → เซลล์มะเร็งโตช้า พยากรณ์โรคค่อนข้างดี
- Luminal B: ER+, อาจ PR-, HER2+ หรือ Ki-67 สูง → โตเร็วกว่า Luminal A และมีความก้าวร้าวมากกว่า
ความเสี่ยงการกำเริบในระยะยาว
งานวิจัยจาก Early Breast Cancer Trialists’ Collaborative Group (EBCTCG) และหลายการศึกษา พบว่า:
- ผู้ป่วย HR+ (Luminal) มีความเสี่ยงกลับมาเป็นใหม่ แม้จะเกิน 5–10 ปีหลังการวินิจฉัยครั้งแรก
- ความเสี่ยงสะสมสามารถสูงถึง 20–40% ภายใน 20 ปี แม้จะได้รับการรักษาครบถ้วนแล้ว
เปรียบเทียบกับมะเร็งเต้านมชนิดอื่น
- Triple-negative (TNBC): มักกลับมาเร็วภายใน 2–3 ปี หากพ้น 5 ปีแล้ว ความเสี่ยงกลับมาต่ำมาก
- HER2-positive: เดิมกำเริบเร็ว แต่เมื่อมี targeted therapy ความเสี่ยงกำเริบหลัง 5 ปีลดลงอย่างมาก
เหตุผลที่ต้องติดตามระยะยาวใน Luminal Subtypes
เนื่องจากเซลล์มะเร็ง HR+ สามารถแฝงตัวอยู่ได้นานในร่างกาย จึงอาจกลับมาในรูปแบบมะเร็งแพร่กระจาย แม้เวลาผ่านไปหลายปี การติดตามอาการอย่างต่อเนื่องจึงสำคัญมาก
คำแนะนำสำหรับผู้ป่วยกลุ่ม Luminal
- พบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ แม้ครบการรักษาแล้ว
- ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ยาต้านฮอร์โมนต่อเนื่อง (extended endocrine therapy) หากมีความเสี่ยงสูง
- ดูแลสุขภาพโดยการควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์
- สังเกตอาการผิดปกติ เช่น ไอเรื้อรัง ปวดกระดูก หรือมีต่อมน้ำเหลืองโต
สรุป
การกลับมาเป็นมะเร็งเต้านมหลัง 5 ปี พบได้บ่อยในกลุ่ม Luminal A และ Luminal B ผู้ป่วยควรวางแผนติดตามผลระยะยาวกับแพทย์ เพื่อเพิ่มโอกาสตรวจพบและรักษาได้ทันท่วงที
