เคมีบำบัดมีกี่สูตร ตรวจอะไรบ้างก่อนรับคีโม

เคมีบำบัด (Chemotherapy) หรือ คีโม เป็นหนึ่งในวิธีรักษามะเร็งที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยมีสูตรการรักษาหลายแบบ ซึ่งแพทย์จะเลือกใช้ตามชนิดของมะเร็ง ระยะของโรค และเป้าหมายของการรักษา นอกจากนี้ ก่อนเข้ารับเคมีบำบัด ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการตรวจสุขภาพอย่างละเอียดเพื่อความปลอดภัย บทความนี้จะพาทุกคนไปรู้จักสูตรของคีโมและการเตรียมตัวก่อนรับการรักษา

สูตรของเคมีบำบัดมีกี่แบบ?

สูตรของเคมีบำบัดแบ่งออกเป็นหลายประเภท โดยแต่ละสูตรมีเป้าหมายและข้อดีแตกต่างกันไป ดังนี้:

1. เคมีบำบัดแบบเดี่ยว (Single-agent chemotherapy)

เป็นการใช้ยาเคมีบำบัดเพียงชนิดเดียว ซึ่งมักใช้ในมะเร็งบางชนิดที่ตอบสนองดีต่อยาเดี่ยว เช่น

• Methotrexate ในการรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
• 5-FU (5-Fluorouracil) สำหรับมะเร็งทางเดินอาหาร
• Cisplatin ในมะเร็งปอดหรือมะเร็งรังไข่

2. เคมีบำบัดแบบผสม (Combination chemotherapy)

ใช้ยาหลายชนิดร่วมกันเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการฆ่าเซลล์มะเร็งและลดโอกาสดื้อยา ตัวอย่างเช่น

• FOLFOX (5-FU + Leucovorin + Oxaliplatin) สำหรับมะเร็งลำไส้ใหญ่
• AC-T (Adriamycin + Cyclophosphamide + Taxane) สำหรับมะเร็งเต้านม
• CHOP (Cyclophosphamide + Doxorubicin + Vincristine + Prednisone) สำหรับมะเร็งต่อมน้ำเหลือง

3. เคมีบำบัดแบบพุ่งเป้า (Targeted chemotherapy)

เป็นการใช้ยาเคมีบำบัดร่วมกับยาพุ่งเป้า เช่น

• Trastuzumab (Herceptin) สำหรับมะเร็งเต้านมชนิด HER2+
• Bevacizumab สำหรับมะเร็งปอดและมะเร็งลำไส้ใหญ่

4. เคมีบำบัดแบบปรับขนาดยา (Dose-dense chemotherapy)

เป็นการให้ยาในปริมาณที่ถี่ขึ้นแต่ลดขนาดลง เพื่อให้มีผลการรักษาที่ดีขึ้น เช่น AC-T แบบ dose-dense ในมะเร็งเต้านม

5. เคมีบำบัดแบบให้ก่อนผ่าตัด (Neoadjuvant chemotherapy)

ให้คีโมก่อนการผ่าตัดเพื่อลดขนาดก้อนมะเร็ง เช่น

• Paclitaxel + Carboplatin ในมะเร็งปอด

6. เคมีบำบัดแบบให้หลังผ่าตัด (Adjuvant chemotherapy)

ใช้ทำลายเซลล์มะเร็งที่อาจเหลือหลังการผ่าตัด เช่น

• FOLFOX หลังการผ่าตัดมะเร็งลำไส้ใหญ่

7. เคมีบำบัดแบบเพื่อประคับประคอง (Palliative chemotherapy)

ใช้ในผู้ป่วยระยะลุกลามเพื่อลดอาการและยืดอายุ เช่น

• Capecitabine ในมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะ 4