มะเร็งปากมดลูกทั้ง 4 ระยะ

มะเร็งปากมดลูก คือ ก้อนเนื้อร้ายที่เกิดขึ้นบริเวณมดลูก ช่องคลอด และช่องปากมดลูก

มะเร็งปากมดลูกมักจะเกิดในหญิงอายุประมาณ 50 ปี อีกทั้งผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกจำนวนมากจะเป็นผู้หญิงที่แต่งงานตั้งแต่อายุยังน้อย ตั้งครรภ์เร็ว คลอดบุตรหลายครั้ง และผู้ที่ติดเชื้อไวรัส HPV แต่ช่วงไม่กี่ปีมานี้ โรคมะเร็งปากมดลูกมีแนวโน้มที่จะเกิดกับหญิงที่อายุยังน้อยอีกด้วย

มะเร็งปากมดลูกเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทย โดยพบเป็นอันดับ 2 ของมะเร็งในสตรีไทย รองจากมะเร็งเต้านม ประเทศไทยมีประชากรสตรีที่เสี่ยงต่อมะเร็งปากมดลูก 26-27 ล้านคน มีจำนวนผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกรายใหม่ปีละประมาณ 10,000 ราย เสียชีวิตประมาณ 5,500 ราย

มะเร็งปากมดลูกมีสาเหตุจากอะไรบ้าง?

1. - การมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย (อายุต่ำกว่า 17-18 ปี) เนื่องจากเป็นช่วงอายุที่มีความไวต่อสารก่อมะเร็งสูง โดยเฉพาะเชื้อ HPV (Human Papilloma Virus )
  - การเปลี่ยนคู่นอนบ่อย เพราะทำให้โอกาสเสี่ยงติดเชื้อ HPV จากฝ่ายชายเพิ่มสูงขึ้น
  - การมีบุตรหลายคน หรือมากกว่า 3 คนขึ้นไป โดยมีรายงานพบว่า การมีบุตรมากทำให้โอกาสเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปากมดลูกเพิ่มสูงขึ้น 2-3 เท่า
  - การไม่รักษาความสะอาดบริเวณช่องคลอด หรือปล่อยให้มีแผลอักเสบที่ปากมดลูกโดยไม่รักษา
  - รับประทานยาคุมติดต่อกันเป็นเวลานาน (มากกว่า 5 ปี ความเสี่ยงยิ่งเพิ่มขึ้น)

พฤติกรรมอื่น ๆ เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ หรือการรับประทานผักผลไม้น้อยเกินไป

สัญญาณเตือนมะเร็งปากมดลูก!

1. - มีเลือดออกจากช่องคลอดอย่างไม่ทราบสาเหตุ เช่น ขณะ หรือหลังมีเพศสัมพันธ์ หลังตรวจภายในยังคงมีเลือดออกจากช่องคลอด หลังหมดประจำเดือนแล้ว หรือประจำเดือนมากะปริดกะปรอยผิดปกติ
  - มีตกขาวอย่างเห็นได้ชัด และอาจมีเลือดปน
  - มีอาการเจ็บ ขณะมีเพศสัมพันธ์
  - มีสารคัดหลั่งออกมาจากช่องคลอดมากผิดปกติ หรืออาจปนเลือ
  - ปัสสาวะบ่อย หรืออาจปวดบวม ปัสสาวะไม่ออก
  - อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
  - เบื่ออาหาร ซูบผอม น้ำหนักลงอย่างไม่ทราบสาเหตุ
  - ปวดท้องน้อย

โรคมะเร็งปากมดลูกแบ่งระยะได้ดังนี้

ระยะที่ 0 : เซลล์มะเร็งยังอยู่บริเวณผิวส่วนบนของปากมดลูก มะเร็งปากมดลูกในระยะ 0 เรียกได้อีกชื่อหนึ่งว่า มะเร็งในจุดกำเนิด

ระยะที่ 1 : เซลล์มะเร็งอยู่ที่ปากมดลูก และเริ่มมีการลุกลาม

ระยะที่ 2 : เซลล์มะเร็งลุกลามเข้าไปในช่องคลอด แต่ยังไม่ถึง 1/3 ของช่องคลอด หรืออาจลุกลามเข้าไปที่เนื้อเยื่อข้างปากมดลูก แต่ยังไม่ถึงผนังของเชิงกราน

ระยะที่ 3 : เซลล์มะเร็งลุกลามเข้าไปถึง 1/3 ส่วนล่างของช่องคลอด หรือลุกลามไปถึงกระดูกเชิงกราน หรือไปกดทับท่อไต ทำให้เกิดการอุดตันของระบบปัสสาวะ

ระยะที่ 4 : เซลล์มะเร็งลามออกจากส่วนอวัยวะเพศ หรือผ่านกระดูกเชิงกรานลามเข้าไปในลำไส้ตรง และกระเพาะปัสสาวะโดยตรง หรือแม้กระทั่งลามไปบริเวณอื่น ๆ ที่ไกลออกไป

วิธีรักษา และป้องกัน โรคมะเร็งปากมดลูก

การผ่าตัดรักษา : ในการรักษาโดยการผ่าตัดนั้น! จะใช้ในการรักษามะเร็งระยะที่ 1 และระยะที่ 2 ขั้นต้น คือช่วงที่เซลล์มะเร็งเกิดขึ้นบริเวณปากมดลูกและช่องคลอด

การใช้รังสีรักษา : เป็นการรักษาสำหรับมะเร็งระยะที่ 2 ขึ้นไป หรือในกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถเข้ารับการผ่าตัดรักษาหรือให้ยาเคมีบำบัดได้

การให้ยาเคมีบำบัด : เป็นการรักษาสำหรับมะเร็งระยะลุกลาม โดยอาจใช้การให้ยาเคมีบำบัดเพียงอย่างเดียว หรือรักษาร่วมกับวิธีอื่น เช่น การใช้รังสี

การรักษาโรคนี้ขึ้นกับระยะของโรคดังที่กล่าวมาแล้ว

หากเป็นระยะก่อนเป็นมะเร็ง หรือมะเร็งปากมดลูกระยะต้น : แพทย์อาจใช้การผ่าตัด ซึ่งผลการรักษาดีมากโอกาสหายสูงมาก

หากเป็นมะเร็งระยะกลาง : การรักษาส่วนใหญ่ใช้การฉายรังสีรักษาร่วมกับให้ยาเคมีบำบัด ซึ่งผลการรักษาดีพอสมควร

หากเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย : การรักษาส่วนใหญ่ทำได้เพียงแค่ประคับประคองอาการ บำบัดอาการเจ็บปวดของผู้ป่วย ผลการรักษาไม่ดี

ผลข้างเคียงจากการรักษาขึ้นอยู่กับว่าได้รับการรักษาแบบใด

โดยทั่วไปหากรักษาด้วยการผ่าตัด ผู้ป่วยมักจะมีภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียง ในขณะผ่าตัด เช่น เสียเลือดมาก หรือหลังผ่าตัดใหม่ๆ เช่น แผลติดเชื้อ เป็นต้น

แต่หากเป็นการรักษาด้วยวิธีฉายรังสีรักษาส่วนใหญ่มีผลข้างเคียงมักจะเกิดในช่วงหลังรักษา 2-3 ปีขึ้นไป อาการที่อาจเกิดขึ้น เช่น ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด อย่างไรก็ตามก่อนทำการรักษาแพทย์จะแจ้งผลข้างเคียงของการรักษาให้ทราบก่อน

ส่วนการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด โดยทั่วไปจะเกิดผลข้างเคียงคือ คลื่นไส้อาเจียน อ่อนเพลีย เม็ดเลือดขาวต่ำติดเชื้อโรคง่ายขึ้น อาจมีผมร่วงในการใช้ยาบางชนิด