แนะนำการตรวจวินิจฉัย และรักษามะเร็งด้วยเครื่อง Spect CT - ศูนย์มะเร็งชีวารักษ์

แนะนำการตรวจวินิจฉัย

และรักษามะเร็งด้วยเครื่อง Spect CT

เครื่อง Spect CT เป็นเครื่องตรวจวินิจฉัยอย่างนึงของวิทยศาสตร์นิวเคลียร์ หลักการทำงานคือ จะมี 2 ส่วน

ส่วน CT คือ เครื่องสแกนเมื่อคนไข้เข้าไปในอุโมงค์ เครื่องจะปล่อยรังสีออกมา ก็จะได้ภาพรูปร่างหน้าตา โครงสร้างต่างๆ ของอวัยวะเรา เครื่องจะเป็นแหล่งกำเนิดรังสี
ส่วน Spect คือ เป็นส่วนของเวชศาสตร์นิวเคลียร์จะเป็นตัวรับภาพ รับสัญญาณที่ปล่อยออกมาจากตัวคนไข้ เพื่อดูว่าอวัยวะต่างๆ ตัวเครื่อง Spect จะกลับด้านกันคนจะเป็นแหล่งกำเนิดรังสี โดยที่คนทั่วไปไม่ได้มีรังสีอยู่แล้ว ก็จะให้สารรังสีเข้าไปก่อนจากนั้นตัวคนไข้ก็จะเป็นแหล่งกำเนิดรังสีชั่วคราว วิธีการให้สารมีหลากหลายตั้งแต่ การกิน การฉีด การสูดดมหลังจากฉีดสารรังสีเข้าไปเสร็จเราก็จะให้คนไข้นั่งรอประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อให้สารรังสีไปจับตามอวัยวะ และกระดูกที่เราต้องการ ส่วนที่เหลือก็ขับออกทางปัสสาวะ

เครื่อง Spect CT สามารถถ่ายภาพได้หลายแบบ จะถ่ายแบบ screening ก่อนทั้งตัวสามารถให้รายละเอียดได้ทั้งตัว ตั้งแต่หัวจรดเท้า เพราะการถ่าย Spect เวลา screening ทั้งตัวใช้เวลาได้ค่อนข้างเร็ว หลังจากนั้นดูว่ามีจุดตรงไหนต้องสงสัย ก็จะทำการตัด Spect CT ละเอียดตรงนั้นอีกทีนึง เพื่อดูทั้ง CT แล้วก็ Spect ซ้อนทับกัน ทำให้ไม่ต้องเข้า 2 ครั้ง เพราะอุโมงค์ต่อกันพอมันไหลเข้าไปท่อนแรกจะเป็น Spect แล้วไหลเข้าไปอีกเป็น CT ต่อกันไปเลย ด้วยที่เครื่องอยู่ด้วยกันทั้ง 2 ชิ้นทำให้โอกาสที่ผลจะเคลื่อนน้อย

ภาพถ่ายที่ได้ของเครื่อง CT ก็จะเป็นภาพขาวดำ Grayscale ธรรมดา ส่วนภาพจากเครื่อง Spect ก็จะเป็นภาพแบบเรืองแสง จะมีการปรับภาพให้ให้เด่นชัดขึ้น ทำให้เพิ่มความไวในการตรวจวินิจฉัยรอยโรคต่างๆ

อย่างเช่นคนไข้มาตรวจมะเร็งไทรอยด์ กลืนแร่ไปเข้าเครื่อง Spect CT จุดไหนที่น้ำแร่ไปจับที่เป็นจุดเรืองแสงก็สงสัยว่าจะเป็นตัวมะเร็งไทรรอยด์ที่แพร่ไปที่ปอด

เครื่อง Spect CT วินิจฉัยโรคมะเร็งประเภทไหนบ้าง

มะเร็งไทรอยด์ ที่เป็นการกลืนแร่ และสามารถดูการแพร่กระจายได้ เช่น มะเร็งปอด มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งเต้านม โดยทำการสแกนกระดูกได้ด้วยเครื่อง Spect CT เครื่องสามารถสแกนได้หลายแบบ เลือกดูได้ในหลายอวัยวะ

อวัยวะแต่ละอวัยวะจะมีการเผาผลาสารต่างกัน ดังนั้นเวลาเลือกสแกนอวัยวะไหนจะต้องเลือกตั้งแต่สาร แต่ละอวัยวะก็จะใช้สารที่ต่างกัน บางตัวกิน บางตัวฉีด

ดังนั้นการใช้เครื่อง Spect CT คือการกลืนแร่ที่จำเพาะกับมะเร็งตัวนั้น หรือฉีดสารเข้าไป เมื่อสแกนด้วยเครื่อง Spect CT เพื่อจะดูว่าจุดที่มีนั้นใช่มะเร็งหรือไม่ อย่างเช่น มะเร็งเต้านม อยากดูว่ากระจายไม่กระจาย ดูระยะก่อนเพื่อวางแผการรักษาอันนั้นก็เป็นส่วนหนึ่ง

หรือบางมะเร็งที่มีการวินิจฉัยโดยยังไม่ได้ตัดชิ้นเนื้อ อย่างบางมะเร็งมีการจำเพาะเจาะจงกับสารมากๆ อย่างกลุ่ม Neuroendocrine tumor กลุ่มมะเร็งเด็ก ก็สามารถช่วยในการวินิจฉัยได้ เช่น xray คอมพิวเตอร์มาแล้ว ทำ CT มาแล้วเจอก้อนที่ต่อมหมวกไต แล้วก็เป็นบริเวณที่อาจจะตัดชิ้นเนื้อได้ยาก สมมุติ ถ้าใช้สาร MIBG สแกนก็จะช่วยเรื่องวินิจฉัยได้ด้วยว่า

ถ้าจับสารเข้มก็อาจสงสัยเรื่องมะเร็งกลุ่มเเด็กมากกว่า

เครื่อง Spect CT ช่วยทำให้เราสามารถวินิจฉัย และการตัดความเป็นไปได้ออก เพราะถ้าไม่จับสารโอกาสที่เป็นมะเร็งก็ไม่ได้เยอะมา