ไฝผิดปกติ ใช้หลัก ABCDE เช็กมะเร็งผิวหนัง
มะเร็งผิวหนังชนิด Melanoma คือ มะเร็งที่เกิดจากเซลล์เม็ดสีผิวหนัง (melanocyte) ที่กลายพันธุ์เป็นเซลล์มะเร็ง และเป็นชนิดที่อันตรายที่สุดในบรรดามะเร็งผิวหนัง เนื่องจากสามารถแพร่กระจายได้รวดเร็ว หากไม่ตรวจพบและรักษาแต่เนิ่นๆ อาจทำให้การรักษายุ่งยากและมีผลกระทบต่อชีวิต
สาเหตุของ Melanoma
- การสัมผัสรังสี UV มากเกินไป: การได้รับแสงแดดโดยเฉพาะในช่วง 10.00-16.00 น. หรือถูกแดดจนผิวไหม้บ่อยครั้งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญ
- พันธุกรรม: หากมีคนในครอบครัวเคยป่วยเป็นมะเร็งผิวหนัง ความเสี่ยงในการเกิด Melanoma จะเพิ่มขึ้น
- ไฝจำนวนมากหรือผิดปกติ: ผู้ที่มีไฝจำนวนมากหรือไฝที่มีรูปร่างและสีผิดปกติ มีแนวโน้มที่จะเกิดมะเร็งผิวหนังสูงกว่า
อาการที่ควรสังเกต (หลัก ABCDE)
ตรวจสอบไฝหรือจุดบนผิวหนังด้วยหลัก ABCDE ดังนี้
- A (Asymmetry): ไฝมีรูปร่างไม่สมมาตร
- B (Border): ขอบของไฝไม่เรียบ มีลักษณะขรุขระ
- C (Color): สีไม่สม่ำเสมอ มีหลายเฉดสีในจุดเดียว
- D (Diameter): ไฝมีขนาดใหญ่กว่า 6 มิลลิเมตร
- E (Evolving): ไฝมีการเปลี่ยนแปลงของขนาด สี หรือรูปร่าง
การป้องกัน Melanoma
- หลีกเลี่ยงแสงแดดจัด โดยเฉพาะช่วง 10.00-16.00 น.
- ทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF 30 ขึ้นไป และทาซ้ำทุก 2 ชั่วโมงเมื่อออกแดด
- สวมเสื้อผ้าที่ปกปิดผิว หมวก และแว่นตากันแดด
- ตรวจสอบผิวหนังด้วยตนเองอย่างสม่ำเสมอ หากพบไฝหรือจุดผิดปกติควรรีบพบแพทย์
- หากมีความเสี่ยงสูง เช่น มีประวัติครอบครัว ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองโดยแพทย์
การรักษา Melanoma
- การผ่าตัด: เป็นวิธีหลักในการรักษาเพื่อกำจัดก้อนมะเร็ง
- การรักษาร่วม: ในระยะที่มะเร็งลุกลาม อาจต้องใช้วิธีอื่นร่วมด้วย เช่น
การพยากรณ์โรค
- ระยะเริ่มต้น: หากตรวจพบและรักษาในระยะเริ่มต้น โอกาสหายขาดสูงมาก
- ระยะแพร่กระจาย: โอกาสรักษาหายขาดลดลง การพยากรณ์โรคจะขึ้นอยู่กับความรุนแรงและการตอบสนองต่อการรักษา