ไมโครซาเทลไลต์ไม่เสถียร ตัวแปรการเกิดมะเร็ง
ไมโครซาเทลไลต์ไม่เสถียร (Microsatellite Instability หรือ MSI) คืออะไร?
Microsatellite Instability (MSI) คือ ความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกิดขึ้นในเซลล์เมื่อระบบซ่อมแซม DNA ภายในร่างกายทำงานผิดพลาด ส่งผลให้ลำดับเบสของไมโครซาเทลไลต์ (microsatellites) ซึ่งเป็นชิ้นส่วนของ DNA ที่ประกอบด้วยลำดับเบสซ้ำๆ เกิดการเปลี่ยนแปลง MSI เป็นลักษณะที่พบในมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก และมะเร็งกระเพาะอาหาร
กลไกการเกิด Microsatellite Instability
ไมโครซาเทลไลต์เป็นส่วนที่มีการซ้ำของลำดับ DNA ขนาดสั้น เช่น AAAAA หรือ GCGCGC การซ้ำเหล่านี้มีความอ่อนไหวต่อการเกิดข้อผิดพลาดเมื่อเซลล์มีการแบ่งตัว ในระบบปกติเซลล์จะมีการซ่อมแซมความผิดปกติของ DNA ผ่านกลไกที่เรียกว่า Mismatch Repair (MMR) ซึ่งเป็นระบบที่ตรวจสอบและแก้ไขข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นระหว่างการแบ่งเซลล์
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ระบบ MMR ทำงานผิดปกติ ข้อผิดพลาดจะไม่ถูกซ่อมแซม ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในลำดับไมโครซาเทลไลต์ ส่งผลให้เกิด MSI ซึ่งทำให้เซลล์มีแนวโน้มที่จะกลายเป็นเซลล์มะเร็ง
ประเภทของ MSI
MSI ถูกแบ่งออกเป็น 3 ประเภทตามระดับของความไม่เสถียรของไมโครซาเทลไลต์:
- MSI-High (MSI-H): ระดับที่มีการเปลี่ยนแปลงในไมโครซาเทลไลต์จำนวนมาก ซึ่งพบมากในมะเร็งบางชนิด
- MSI-Low (MSI-L): ระดับที่มีการเปลี่ยนแปลงน้อยกว่า
- Microsatellite Stable (MSS): ไม่มีการเปลี่ยนแปลงในไมโครซาเทลไลต์
MSI กับการเกิดมะเร็ง
MSI เกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งในหลายส่วนของร่างกาย โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่ในผู้ป่วยที่มีภาวะ Lynch Syndrome ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ นอกจากนี้ การตรวจ MSI ยังมีบทบาทสำคัญในการวางแผนการรักษามะเร็ง เช่น การใช้ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy) ซึ่งมีประสิทธิภาพดีในผู้ป่วยที่มี MSI-H
การตรวจ MSI
การตรวจ MSI สามารถทำได้โดยการวิเคราะห์ DNA ของเนื้องอก เพื่อดูว่ามีการเปลี่ยนแปลงในลำดับไมโครซาเทลไลต์หรือไม่ ผลการตรวจ MSI จะช่วยในการวางแผนการรักษาและการพยากรณ์โรคของผู้ป่วยมะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
Microsatellite Instability (MSI) เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกิดจากความผิดพลาดในการซ่อมแซม DNA ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งหลายชนิด การตรวจวิเคราะห์ MSI มีบทบาทสำคัญในการวินิจฉัยและวางแผนการรักษามะเร็ง โดยเฉพาะการใช้ภูมิคุ้มกันบำบัด